پاسخگویی دولت: جایگاه، ارکان و پیش شرط ها

نویسندگان

محمد جلالی

استادیار گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران زهرا اژئر

دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

چکیده پاسخگویی به عنوان یکی از مؤلفه های حکمرانی مطلوب همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه حقوق عمومی و سیاست بوده است. علیرغم توجه پژوهشگران حقوقی به مفهوم پاسخگویی، همچنان مفهوم پاسخگویی و ارکان آن در هاله ای از ابهام قرار دارد و در مواردی این مفهوم با مفاهیم مشابه خود خلط می شود. این نوشتار بر آن است که با تعریف دموکراسی به هدف اصلی آن یعنی تخصیص قدرت و تنظیم آن، به معنای پاسخگویی دست پیدا کند. پاسخگویی براساس این تعریف از دو رکن مهم پاسخ دادن و اجبار تشکیل شده است که دستیابی به هریک از این ارکان نیازمند دستیابی به پیش شرط های پاسخگویی، یعنی شفافیت و حکومت قانون است. بی شک روشن ساختن جایگاه پاسخگویی در دموکراسی و حکمرانی مطلوب در درک بهتر این مفهوم راهگشا خواهد بود. با وجود این، مقاله حاضر به دنبال مفهوم حداکثری و ایدئال پاسخگویی نیست و معتقد است مفهوم پاسخگویی امری مرتبه ای است که ممکن است در مواردی مرتبه ای از آن وجود داشته باشد.   * نویسنده مسؤول مقاله:                                                                               email: [email protected]

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در ارکان ملل متحد

مکاتب حقوقی به مجموعۀ منسجمی از اعتقادات حقوقی با اهداف و مبانی واحد گفته می‌شود. با توجه به منشأ اعتبار و الزام قواعد حقوقی می‌توان گرایش‌های مختلف را به دو مکتب «حقوق طبیعی» و «حقوق پوزیتیویستی» تقسیم کرد. هر کدام از این دو مکتب در بازه‌های مختلف زمانی طرفداران خاص خود را داشته و یکی بر دیگری غالب بوده است. در این میان جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در حقوق بین‌الملل و ارکان جامعۀ بین‌الملل رخ می‌نم...

متن کامل

ماهیت و ارکان دولت اسلامی در دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

در دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای در فرآیند پنج مرحله‌ای تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی (انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی)، دولت اسلامی سومین و مهم‌ترین گام در این فرآیند است که از نظر ایشان تاکنون شکل نگرفته است. این مقاله با روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و ابزار فیش‌برداری،  درصدد پاسخ به این سوال اصلی است که «ماهیت و ارکان دولت اسلامی از دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌...

متن کامل

جامعیت و برتری اندیشه امام خمینی ( ره) درباره ارکان دولت بر اندیشه "دولت مدرن"

نحوه نگرش امام خمینی به مساله حکومت و نظام سیاسی و تاثیر دیدگاه سنتی یا مدرن بر نگرش ایشان همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحبنظران بوده است؛ به طوری که برخی نگرش امام به دولت را سنتی و برخی دیگر مدرن می‌دانند. برای بررسی دقیق نگرش امام در این خصوص، یکی از بهترین شیوه‌ها، بررسی موضع امام درباره ارکان و عناصر اصلی تشکیل دهنده "دولت مدرن" یعنی حاکمیت، حکومت، سرزمین و ملت است. این بررسی جامعیت و بر...

متن کامل

بررسی و نقد جایگاه دین و دولت در اندیشه ها ی سیاسی آیت الله بروجردی

با شروع تنازع جدّی علما بر سر مشروطه و مشروعه، قربانی شدن رهبران برجسته‌ی دینی نظیر شیخ فضل‌الله نوری و سید عبدالله بهبهانی، سرخوردگی علما و اقداماتی نظیر جمع‌آوری رساله های مهم سیاسی که برخی علما چون میرزای نایینی در له مشروطه نگاشته بودند، اجرایی نشدن خواسته‌های مذهبی- سیاسی روحانیون از جمله اصل دوم متمّم قانون اساسی مشروطه، تسلط تکنوکرات‌های سکولار را بر ارکان قدرت برآمده از مشروطه باعث گشت. د...

متن کامل

تأثیر پیاده‌سازی حسابداری تعهدی در بخش عمومی بر پاسخگویی دولت

براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی بخش عمومی ارائه شده توسط کمیتهٔ تدوین استانداردهای حسابداری دولتی سازمان حسابرسی، هدف اساسی گزارشگری مالی بخش عمومی، کمک به این بخش برای ایفای وظیفه پاسخگویی دولت در مقابل عموم مردم است. در این تحقیق شاخص‌های بهبود پاسخگویی در چهار بخش کلی رعایت بودجه، ارزیابی عملکرد مالی، رعایت قوانین و در نهایت میزان صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی طبقه‌بندی گردیده است. در این پ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های حقوق تطبیقی

جلد ۲۰، شماره ۱، صفحات ۲۱-۴۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023